متانول (متیل الکل) ساده ترین نوع از الکل ها بوده و به عنوان یکی از مواد پایه صنعت پتروشیمی طبقه بندی می شود. متانول از گاز سنتز به دست می آید که گاز سنتز نیز از منابع مختلفی از جمله گاز طبیعی (متان)، ذغال سنگ و سوخت های مایع تولید می گردد. نمودار-۱ تقاضای جهانی متانول را نشان می دهد.

جهت خرید متانول می توانید با کادر مجرب شرکت کیمیاگران تماس حاصل فرمایید

در سال ۲۰۱۶ میزان تقاضای جهانی متانول حدود ۷۵ میلیون تن بوده که از این میان نزدیک ۶۳ درصد از این تقاضا سهم کشورهای آسیای شمال شرقی (چین، ژاپن، کره جنوبی و تایوان) است. منطقه آسیای شمال شرقی از جمله مناطق تعیین کننده قیمت محصول متانول در بازار جهانی می باشد و در سال ۲۰۱۶ چیزی حدود ۴۷ میلیون تن تقاضا را به خود اختصاص داده است. بر اساس گزارش سال ۲۰۱۳ موسسه IHS به میزان ۳۲% متانول برای تولید فرمالدئید استفاده می شود. صنایع تولیدی استیک اسید و دی متیل اتر نیز ۲۲% از تقاضای متانول را تشکیل می دهند. حدود ۲۱% از متانول نیز صرف اختلاط با بنزین (۱۱% مستقیم و ۱۰% بصورت MTBE) می شود. نمودار-۲ تولیدکنندگان اصلی متانول دنیا را نشان می دهد.

بر اساس نمودار-۲ می توان دریافت که بخش عظیمی از متانول در مناطق خاورمیانه و چین تولید می شود. همچنین رشد چشمگیر تولید آمریکای شمالی طی ۵ سال اخیر کاملا مشهود است. نمودار-۳ موازنه تولید و مصرف متانول منطقه آمریکای شمالی را نشان می دهد.

چنانچه از نمودار-۳ پیداست تولید متانول در آمریکا با سرعتی بسیار بیشتر از مصرف آن رشد داشته و در سال ۲۰۱۸  آمریکای شمالی و بخصوص ایالات متحده به صادرکننده متانول تبدیل شده است. نمودار-۴ پیش بینی افزایش ظرفیت تولید مواد پایه پتروشیمی در ایالات متحده را نشان می دهد.

با توجه به این نمودار می توان افزایش ظرفیت شدید واحدهای تولید اتیلن و متانول را مشاهده کرد که این موضوع به دلیل افزایش تولید گاز در این کشور است. از طرفی کشور چین بعنوان بزرگترین تولیدکننده پتروشیمی دنیا نیز قصد دارد ظرفیت تولید مواد پایه پتروشیمی خود را در آینده افزایش دهد. نمودار-۵ پیش بینی افزایش ظرفیت تولید مواد پایه پتروشیمی در چین را نشان می دهد.

 

از نمودار-۵ پیداست که کشور چین تا سال ۲۰۵۰ ظرفیت تولیدات مواد پایه پتروشیمی را ۲۵% افزایش خواهد داد. اما با این وجود کشور چین همواره واردکننده متانول بوده و خواهد بود. ۴ دلیل عمده این موضوع عبارتند از[۱]:

• افزایش ظرفیت تولید فرمالئید

• افزایش ظرفیت ۶ میلیون تنی استیک اسید

• افزایش امتزاج متانول با سوخت[۲]

• افزایش ظرفیت واحدهای MTO/MTP

میزان واردات متانول چین در سال ۲۰۱۶ برابر ۲.۱ میلیارد دلار بوده است[۳] که به میزان ۳۰% از آن توسط ایران تأمین شده است. کشور آمریکا نیز ۳% را تأمین کرده است. این در حالی است که ظرفیت تولید متانول در شمال شرق آسیا حدود ۶۰ میلیون تن است اما بیش از ۴۵% آن غیر فعال می باشد و این موضوع باعث وابستگی چین به واردات متانول شده است. دلیل این موضوع دسترسی خاورمیانه و قاره استرالیا به منابع گازی ارزان قیمت است که خودکفایی در تولید متانول را برای چین غیراقتصادی می کند. مرکز مطالعات زنجیره ارزش معتقد است که کشور چین از جذاب ترین بازارهای صادراتی متانول محسوب می شود. از طرف دیگر این بازار شرکت ها و کشورهای زیادی را به سمت خود جلب کرده است. در این بین ایالات متحده نیز طی سال های گذشته با توسعه منابع هیدروکربوری غیرمتعارف از جمله گاز شیل توانسته است که خود را از واردکننده متانول به صادرکننده تبدیل نماید. لذا اقیانوس آبی و بکر برای صادرکنندگان با ورود رقبای جدید به یک اقیانوس قرمز تبدیل خواهد شد. لذا هماهنگی و یکپارچگی هر چه بیشتر در زنجیره تولید و فروش متانول باید بیش از پیش مورد توجه بنگاه های تولیدکننده قرار گیرد.

[۱] IGP YK New Energy Co., Ltd.

[۲] بیش از ۵۰۰ هزار بشکه در روز (EIA)

[۳] atlas.media.mit.edu